Wat is vlakdruk?

De werking, geschiedenis en toepassing van offsetdruk als vlakdruktechniek


Vlakdruk is een grafische druktechniek waarbij het drukbeeld en het niet-drukkende vlak zich op exact hetzelfde niveau bevinden. Dat betekent: geen reliëf, geen hoogteverschil. De techniek is gebaseerd op het natuurkundige principe dat vet en water elkaar afstoten. Dit maakt vlakdruk uniek ten opzichte van hoogdruk (zoals letterpress) of diepdruk (zoals rotogravure), waar wel sprake is van niveauverschillen in de drukvorm.

In de praktijk komt vlakdruk vandaag de dag vrijwel altijd neer op offsetdruk. Deze indirecte drukmethode is wereldwijd de meest gebruikte techniek voor drukwerk in hoge oplages, zoals brochuresmagazinesposters en huisstijldrukwerk. De termen vlakdruk en offset worden in de industrie daarom vaak door elkaar gebruikt, al is offset een uitvoering van het vlakdrukprincipe.

Hoe werkt vlakdruk

Bij vlakdruk is de drukvorm (meestal een aluminium plaat) zó chemisch bewerkt dat bepaalde delen hydrofoob (vetminnend) en andere delen hydrofiel (waterminnend) zijn. Dit zorgt voor een verfijnde scheiding tussen beeld en niet-beeld:

  1. De plaat wordt eerst bevochtigd met een waterige oplossing. Deze hecht zich alleen aan de waterminnende (niet-drukkende) delen.
  2. Vervolgens wordt er vetgedragen inkt op aangebracht. Die hecht zich uitsluitend aan de vetminnende (drukkende) delen.
  3. In offsetdruk wordt deze afbeelding niet direct op papier gedrukt, maar eerst op een rubberdoek (de ‘offset’) overgebracht. Het rubber drukt vervolgens op het papier.

Deze indirecte stap maakt offsetdruk geschikt voor een breed scala aan papiersoorten en oppervlakken. Het rubberdoek past zich namelijk beter aan dan een harde drukplaat, wat zorgt voor een egale afdruk en minder slijtage aan het drukbeeld.

Offsetdruk als moderne vorm van vlakdruk

Offsetdruk is dus geen op zichzelf staande techniek, maar een toepassing van het vlakdrukprincipe. Offset heeft zich sinds de twintigste eeuw ontwikkeld tot de standaard voor commercieel drukwerk. Dankzij de snelheid, stabiliteit en reproduceerbaarheid is offset de norm geworden in grote oplages.

Toepassingen van offsetdruk (vlakdruk in praktijk):

Toepassing Waarom vlakdruk geschikt is
Brochures en catalogi Constante kleurkwaliteit over grote aantallen
Huisstijl drukwerk (briefpapier, enveloppen) Strakke lijnen, haarscherpe tekst
Magazines en kranten Snel drukken in bulk, lage kosten per stuk
Posters en flyers Hoge kleurintensiteit, veel ontwerpvrijheid
Verpakkingen (met coating) Strakke bedrukking op diverse materialen

Wat zijn de voordelen van vlakdruk (offset)?

  • Hoge resolutie: Door het fijne raster en de indirecte overdracht is offsetdruk in staat om scherpe lijnen en vloeiende kleurverlopen te realiseren.
  • Consistentie: Vlakdruk levert reproduceerbare kwaliteit, ideaal voor huisstijlen waar kleurafwijkingen uit den boze zijn.
  • Efficiëntie bij grote oplages: De opstartkosten (drukplaten, instellingen) zijn relatief hoog, maar de prijs per stuk daalt aanzienlijk naarmate de oplage stijgt.
  • Veel papiersoorten mogelijk: Dankzij de rubberdoek kunnen ook ongestreken of gestructureerde papiersoorten worden bedrukt zonder kwaliteitsverlies.

Vlakdruk vs. andere druktechnieken

Eigenschap Vlakdruk (offset) Hoogdruk (boekdruk) Digitaal printen
Niveauverschil Geen Wel Geen
Opstartkosten Hoog Hoog Laag
Oplage-efficiëntie Voordelig bij hoge oplage Voordelig bij middelgrote oplage Voordelig bij kleine oplage
Flexibiliteit Minder geschikt voor personalisatie Beperkt Zeer geschikt
Dragers Papier, Karton Dik karton, Handmatig werk Papier, Folie, Etiketten

Is vlakdruk iets voor jouw project?

Als je op zoek bent naar drukwerk in hoge kwaliteit en consistente output over grote oplages, is vlakdruk (in offsetvorm) vaak de juiste keuze. Denk aan het drukken van grote aantallen flyersfoldersbriefpapier of magazines. Heb je echter veel variabele gegevens, zoals gepersonaliseerde adressen of unieke codes, dan is digitaal printen praktischer.

Een goed voorbeeld uit onze praktijk: voor een landelijke retailketen drukken wij folders in een oplage van 500.000 stuks. Dankzij offsetdruk realiseren we daarbij een constante kleurkwaliteit, snelle productietijd en een scherpe kostprijs per exemplaar. De bijbehorende displaymaterialen worden overigens vaak met grootformaat vlakbed UV-print geproduceerd. Een ander verhaal, maar wel een mooi voorbeeld van hoe verschillende druktechnieken samenwerken in één campagne.

Vlakdruk bij Drukbedrijf: vakmanschap met moderne middelen

Bij Drukbedrijf begrijpen we drukwerk tot in de kern en dus ook vlakdruk. We denken niet in termen van ‘oude’ of ‘nieuwe’ technieken, maar in oplossingen die passen bij jouw doel en oplage. Of het nu gaat om een oplage van 100.000 folders, een consistente huisstijl of een promotionele mailingcampagne: wij zorgen dat jouw drukwerk klopt, van techniek tot timing.

Wil je weten of vlakdruk de beste keuze is voor jouw project? Neem contact met ons op voor advies op maat van een specialist die de praktijk kent.